URL'de Hangi Karakterler Kodlanmalı? Sıkça Yapılan Hatalar ve AdSense Uyarısı Riski

İnternet dünyasının görünmez kahramanlarından biri de URL'lerdir. Bir web sayfasının kimliği olan bu adresler, kullanıcıları doğru içeriğe yönlendirmenin yanı sıra, arama motorlarının ve reklam ağlarının sitenizi anlaması ve değerlendirmesi için de kritik öneme sahiptir. Ancak URL'ler, bilgisayar sistemlerinin karmaşıklığı nedeniyle her karakteri doğrudan kabul edemez. İşte tam bu noktada URL kodlama devreye girer. Birçok web sitesi sahibi veya içerik üreticisi, URL'lerdeki özel karakterlerin nasıl ele alınması gerektiğini göz ardı ederek, farkında olmadan hem kullanıcı deneyimini sekteye uğratıyor hem de potansiyel olarak Google AdSense politikaları ile ters düşme riski taşıyor.
Bu kapsamlı rehberde, URL'lerde hangi karakterlerin kodlanması gerektiğini, sıkça yapılan hataları ve bu hataların neden AdSense uyarısı riskini beraberinde getirdiğini detaylı bir şekilde ele alacağız. Amacımız, sitenizin sorunsuz çalışmasını sağlamak, arama motorlarında daha iyi performans göstermek ve AdSense gelirlerinizi korumaktır.

URL Kodlamanın Temelleri: Neden Bu Kadar Önemli?

URL (Uniform Resource Locator), internet üzerindeki bir kaynağın adresidir. Bu adresler, belirli bir format ve kurallar setine göre oluşturulur. Bu kuralların başında, URL'lerde kullanılabilecek karakterlerin sınırlı olması gelir.

İnternet Nasıl Çalışır? (Teknik Olmayan Açıklama)

Bir web tarayıcısına bir URL yazdığınızda veya bir bağlantıya tıkladığınızda, tarayıcı bu adresi bir sunucuya gönderir. Sunucu, bu isteği yorumlar ve ilgili içeriği geri gönderir. Bu iletişim sürecinin sorunsuz işlemesi için URL'nin belirli bir "dil" ile yazılmış olması gerekir. Bu dil, "güvenli karakter seti" olarak adlandırılır. Güvenli karakter setinin dışındaki karakterler, sunucular tarafından yanlış yorumlanabilir, bu da sayfanın bulunamamasına (404 hatası), yanlış içeriğin gösterilmesine veya güvenlik açıklarına yol açabilir.

Güvenli Karakter Seti

URL'lerde üç ana karakter kategorisi bulunur:
1. Ayrılmamış Karakterler (Unreserved Characters): Bunlar her zaman güvenli kabul edilen ve kodlama gerektirmeyen karakterlerdir. İngiliz alfabesindeki büyük ve küçük harfler (A-Z, a-z), rakamlar (0-9) ve birkaç özel sembol ( `-`, `_`, `.`, `~` ) bu kategoriye girer. Bu karakterler, URL'nin herhangi bir bölümünde doğrudan kullanılabilir.
2. Ayrılmış Karakterler (Reserved Characters): Bu karakterler, URL'nin yapısında özel bir anlama sahiptirler. Örneğin, `/` dizinleri ayırır, `?` sorgu parametrelerinin başlangıcını belirtir, `#` ise sayfa içi bir bölüme (fragment identifier) işaret eder. Eğer bu karakterleri, özel anlamları dışında bir veri olarak kullanmak isterseniz, kodlanmaları gerekir. Örneğin, bir dosya adı içinde `?` geçiyorsa, bu karakterin kodlanması şarttır.
3. Güvenli Olmayan Karakterler (Unsafe Characters): Bu karakterler, tarayıcılar ve sunucular arasında tutarsız davranışlara yol açabilir veya güvenlik riskleri oluşturabilir. Boşluklar, tırnak işaretleri (`"`), küçük ve büyük işaretler (`<`, `>`), yüzde işareti (`%`) gibi karakterler bu gruba dahildir. Bu karakterlerin kesinlikle kodlanması gerekmektedir.

AdSense ve Kullanıcı Deneyimi Bağlantısı

Google AdSense, reklamları sitenizdeki içeriğe ve kullanıcı deneyimine göre hedefleyerek gelir elde etmenizi sağlayan bir platformdur. Eğer URL'leriniz düzgün kodlanmamışsa:
* Siteniz doğru şekilde taranamaz: Google botları, bozuk veya yanlış kodlanmış URL'leri anlamakta zorlanabilir. Bu, içeriğinizin indekslenmesini engeller ve reklam eşleşmelerinin kalitesini düşürür.
* Kullanıcı deneyimi kötüleşir: Ziyaretçileriniz bozuk linklerle karşılaşırsa, sitenizi terk etme olasılıkları artar. Düşük kullanıcı etkileşimi, sayfa terk oranlarının yükselmesi ve genel site kalitesinin düşmesi AdSense için olumsuz sinyallerdir.
* AdSense politikalarını ihlal riski: AdSense, kullanıcıları aldatıcı veya düşük kaliteli deneyimler sunan sitelere karşı katıdır. Bozuk URL'ler veya güvenlik açıkları barındıran yapılar, AdSense'in "sağlıklı site" kriterlerini karşılamaz ve reklam gösterimlerinin kısıtlanmasına veya hesabınızın askıya alınmasına yol açabilir. Bu nedenle, AdSense uyumlu URL yapıları oluşturmak hayati önem taşır.

Hangi Karakterler Kodlanmalı? Detaylı Rehber

Doğru URL kodlama, web sitenizin istikrarı ve performansı için olmazsa olmazdır. İşte en sık kodlanması gereken karakterler ve nedenleri:

Boşluklar (Spaces)

Boşluklar, URL'lerde en sık karşılaşılan sorun kaynaklarından biridir. Bir URL içinde boşluk bırakmak, çoğu zaman URL'nin bozulmasına neden olur.
* Kodlama: Boşluklar genellikle `%20` ile kodlanır. Ancak sorgu dizgilerinde (query strings), yani `?` işaretinden sonraki kısımda, `+` işareti de boşluk yerine kullanılabilir (örn. `arama=kelime+bir`). Standart ve en güvenli yöntem `%20` kullanmaktır.
* Örnek: `site.com/makale yeni konu` yerine `site.com/makale%20yeni%20konu` olmalıdır.

Türkçe Karakterler (Ö, Ç, Ş, Ğ, Ü, İ)

Türkçe konuşulan coğrafyalarda Türkçe karakterler büyük bir sorundur. Çoğu modern tarayıcı adres çubuğunda bu karakterleri gösterebilse de, alt yapıdaki sistemler (sunucular, veritabanları) bu karakterleri doğrudan yorumlamakta zorlanabilir. Bu durum, özellikle dosya adlarında veya URL parametrelerinde sorunlara yol açar.
* Kodlama: Türkçe karakterler UTF-8 kodlama standardına göre kodlanmalıdır.
* `ç` -> `%C3%A7`
* `ğ` -> `%C4%9F`
* `ı` -> `%C4%B1`
* `ö` -> `%C3%B6`
* `ş` -> `%C5%9F`
* `ü` -> `%C3%BC`
* Büyük harfleri de aynı şekilde kodlanır (örn. `Ç` -> `%C3%87`).
* Örnek: `site.com/ürünler/çanta` yerine `site.com/ürünler/%C3%A7anta` veya daha iyisi, SEO dostu ve kodlama gerektirmeyen `site.com/urunler/canta` şeklindeki bir slug yapısı tercih edilmelidir. Ancak teknik olarak kodlama yapılması gerektiğinde bu format kullanılır.

Özel Semboller ve Noktalama İşaretleri

URL'nin yapısında özel anlamları olmayan, ancak güvenli olmayan veya ayrılmış karakterler listesinde yer alan semboller de kodlanmalıdır.
* `&` (ampersand): Sorgu dizgilerinde parametreleri ayırmak için kullanılır. Eğer bir parametre değeri içinde `&` kullanacaksanız kodlanmalıdır (`%26`). Örn: `sayfa.php?baslik=soru%26cevap`
* `#` (hash): Sayfa içi bağlantıları belirtir. Veri olarak kullanılacaksa kodlanmalıdır (`%23`).
* `?` (question mark): Sorgu dizgisinin başlangıcını belirtir. Veri olarak kullanılacaksa kodlanmalıdır (`%3F`).
* `/` (slash): Dizin ayırıcıdır. Veri olarak kullanılacaksa kodlanmalıdır (`%2F`). *Ancak dikkat, bu durum nadirdir ve genellikle URL'nin yapısını bozar.*
* `<` (`%3C`), `>` (`%3E`), `"` (`%22`), `{` (`%7B`), `}` (`%7D`), `|` (`%7C`), `\` (`%5C`), `^` (`%5E`), `[` (`%5B`), `]` (`%5D`) gibi tüm diğer özel karakterler ve matematiksel semboller kesinlikle kodlanmalıdır.
* `%` (yüzde işareti): Kodlanmış karakterlerin ön eki olduğu için, kendisi veri olarak kullanılacaksa kodlanmalıdır (`%25`).

Sıkça Yapılan Hatalar ve AdSense Uyarısı Riskleri

URL kodlama sürecinde yapılan bazı yaygın hatalar, sitenizin performansını ciddi şekilde etkileyebilir ve AdSense gelirlerinizi riske atabilir.

Çift Kodlama (Double Encoding)

En tehlikeli ve sık yapılan hatalardan biri, bir URL'nin birden fazla kez kodlanmasıdır. Örneğin, boşluk için `%20` kullanıldıktan sonra, bu dizginin tekrar kodlanması.
* Hata: Boşluk -> `%20` yerine `%2520` (Burada `%` karakteri `%25` olarak, `2` ve `0` ise olduğu gibi kodlanmıştır).
* Risk: Tarayıcılar veya sunucular bu tür çift kodlamayı doğru şekilde yorumlayamaz. Sonuç olarak, linkler bozulur, sayfa bulunamaz veya yanlış içerik gösterilir. Bu durum, arama motorlarının sitenizi düzgün bir şekilde taramasını engeller ve kullanıcı deneyimini kötüleştirerek AdSense politikalarının ihlal edilme olasılığını artırır. AdSense, erişilemeyen veya bozuk içeriklere reklam yerleştirmeyi reddedebilir.

Kodlamayı Unutmak

Özel karakterleri veya Türkçe karakterleri kodlamayı unutmak, doğrudan bozuk linklere ve 404 hatalarına yol açar.
* Hata: `site.com/ürünler/çanta` veya `site.com/makale yeni`
* Risk: Bu tür URL'ler sunucu tarafından doğru yorumlanmayacak, çoğu zaman bir hata mesajıyla sonuçlanacaktır. Kullanıcılar boş bir sayfa veya hata sayfası görecektir. Google botları bu sayfaları indeksleyemez ve sitenizin genel kalitesini düşük olarak değerlendirebilir. Düşük kaliteli site deneyimi, doğrudan AdSense politikalarına aykırıdır ve reklam gösterimlerinizi olumsuz etkiler.

Kötü Amaçlı Yazılımlar ve Güvenlik Açıkları

Doğru URL kodlaması yapılmayan ve özellikle kullanıcı girdilerini yeterince doğrulamayan siteler, çapraz site komut dosyası (XSS) veya SQL enjeksiyonu gibi güvenlik açıklarına karşı savunmasız hale gelebilir.
* Risk: Güvenlik açıkları, hacker'ların sitenize kötü amaçlı kodlar enjekte etmesine olanak tanır. Google, bu tür siteleri hızla tespit eder ve arama sonuçlarından çıkarır, hatta "Bu site saldırıya uğramış olabilir" uyarısı gösterir. AdSense kesinlikle güvenliği ihlal edilmiş sitelerde reklam yayınlamaz ve hesabınız anında askıya alınabilir. Güvenli URL yapısı sadece SEO için değil, sitenizin ve kullanıcılarınızın güvenliği için de temeldir.

Tutarsız URL Yapıları

URL'lerdeki kodlama standartlarının tutarsız olması (bir yerde kodlayıp başka bir yerde kodlamamak), arama motorları için kafa karışıklığı yaratır.
* Risk: Googlebot, aynı içeriğe işaret eden farklı URL'ler görebilir (örn: `site.com/makale%20test` ve `site.com/makale test`). Bu durum, içerik kopya olarak algılanmasına, SEO sıralamalarının düşmesine ve sitenizin genel otoritesinin zayıflamasına neden olabilir. AdSense'in reklamları doğru eşleştirmesi için sitenizin tutarlı ve anlaşılır bir yapıya sahip olması gerekir.

Doğru URL Kodlamanın Faydaları ve SEO İlişkisi

Doğru URL kodlaması yapmak, sadece sorunları engellemekle kalmaz, aynı zamanda sitenize bir dizi avantaj da sağlar:

Geliştirilmiş Kullanıcı Deneyimi

Sorunsuz çalışan linkler, kullanıcıların sitenizde daha rahat gezinmesini sağlar. Kullanıcılar, her tıkladıklarında doğru sayfaya yönlendirildiklerinden emin olurlar. Bu durum, kullanıcı memnuniyetini artırır ve sayfa terk oranlarını düşürür.

Daha İyi Arama Motoru Sıralamaları (SEO)

* Daha İyi Taranabilirlik: Google botları, düzgün kodlanmış URL'leri kolayca tarayabilir ve içeriğinizi daha etkili bir şekilde indeksleyebilir. Bu, arama motorlarında görünürlüğünüzü artırır.
* Anlaşılır URL'ler: Özellikle Latin alfabesi dışında karakterler içeren URL'lerin kodlanmış hali, sistemler için daha anlaşılır olur. Ancak insan okuması için, eğer mümkünse SEO uyumlu URL oluştururken Latin karakterler kullanmak ve kodlama gerektirmeyen bir yapıya sahip olmak tercih edilmelidir (örn. `urunler/canta` yerine `urunler/%C3%A7anta`).
* Tekrarlanan İçerik Sorununun Önlenmesi: Tutarlı kodlama, aynı içeriğe işaret eden farklı URL'lerin oluşmasını engeller, böylece tekrarlanan içerik cezalarından kaçınılmış olur.

Güvenli ve Kararlı Bir Site Yapısı

URL'lerin doğru kodlanması, sitenizin güvenlik açıklarına karşı daha dirençli olmasını sağlar. Bu durum, hem sizin verilerinizi hem de kullanıcılarınızın gizliliğini korur. Güvenilir bir site, hem kullanıcılar hem de Google için tercih sebebidir.

AdSense Politikalarına Uyum

Tüm bu faydalar bir araya geldiğinde, siteniz AdSense'in istediği "kaliteli site deneyimi" kriterlerini karşılar. Temiz, çalışır durumda, güvenli ve taranabilir URL'ler, reklamların doğru bir şekilde gösterilmesine, AdSense politikalarına uyulmasına ve dolayısıyla AdSense gelirlerinizin korunmasına yardımcı olur. AdSense, kullanıcılarınıza güvenli ve sorunsuz bir ortam sunan siteleri ödüllendirir.

Bir URL Kodlama Aracı Kullanmak Neden Önemli?

Manuel olarak URL'leri kodlamak, özellikle çok sayıda URL veya dinamik olarak oluşturulan içerik söz konusu olduğunda, hataya açık ve zaman alıcı bir süreçtir. Bu nedenle, güvenilir bir URL kodlama aracı kullanmak büyük önem taşır.
Bir URL kodlama aracı şu avantajları sunar:
* Hata Azaltma: İnsan hatasını minimuma indirir.
* Zaman Tasarrufu: Karmaşık URL'leri saniyeler içinde doğru bir şekilde kodlar.
* Tutarlılık: Her zaman doğru kodlama standartlarını uygulayarak sitenizin genel yapısının tutarlı kalmasını sağlar.
* Kolaylık: Genellikle kullanıcı dostu arayüzleri sayesinde teknik bilgi gerektirmeden herkesin kullanabileceği araçlardır.
Sitenizin sağlığı ve AdSense ile uyumu için dinamik olarak oluşturulan tüm URL parametrelerinin ve kullanıcı tarafından girilen verilerin otomatik olarak kodlandığından emin olmanız gerekmektedir. Eğer kendi web uygulamanızı geliştiriyorsanız, kullandığınız programlama dilinin URL kodlama fonksiyonlarını (örneğin PHP'de `urlencode()`, JavaScript'te `encodeURIComponent()`) doğru bir şekilde uyguladığınızdan emin olun. Bu tür araçlar ve fonksiyonlar, hataları baştan önleyerek potansiyel AdSense uyarılarının önüne geçmenizi sağlar.
Daha fazla bilgi için, `/makale.php?sayfa=url-kodlama-araci-nedir` başlıklı makalemize göz atarak en iyi araçları ve kullanım senaryolarını öğrenebilirsiniz.

Sonuç

URL kodlama, web sitenizin internet dünyasındaki kimliğini koruyan temel bir güvenlik ve işlevsellik meselesidir. Boşluklar, Türkçe karakterler ve diğer özel sembollerin doğru bir şekilde kodlanması, hem kullanıcı deneyiminizi iyileştirir hem de sitenizin arama motorları tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlar. En önemlisi, bu basit ancak kritik adım, Google AdSense politikalarına uyum sağlamanız ve reklam gelirlerinizi riske atmamanız için olmazsa olmazdır.
Sitenizin genel sağlığı, SEO performansı ve AdSense gelirlerinin istikrarı için URL'lerinizi her zaman doğru bir şekilde kodladığınızdan emin olun. Bu süreçte bir URL kodlama aracı kullanmak, hem zamandan tasarruf etmenizi hem de olası hataların önüne geçmenizi sağlayacaktır. Unutmayın, temiz ve çalışır durumdaki URL'ler, başarılı bir online varlığın temelidir.